ONDERZOEK: Natuur moet en kan hoger op de agenda van centrale banken en financiële toezichthouders
De stabiliteit van de financiële sector wordt steeds vaker bedreigd door de gevolgen van biodiversiteitsverlies. Denk bijvoorbeeld aan hoge voedselprijzen door falende oogsten als gevolg van verlies van bestuivers. Centrale banken en toezichthouders zijn zich hiervan bewust, maar handelen nog niet snel genoeg om de risico’s voldoende te beperken. En dat terwijl er al veel kennis en handvatten zijn om direct maatregelen te nemen. In opdracht van WWF-NL heeft het Sustainable Finance Lab (SFL) onderzocht welke stappen centrale banken en toezichthouders nu al kunnen nemen en een agenda opgesteld voor de komende 5 jaar.
Recent wereldwijd onderzoek van WWF laat zien dat centrale banken zich blind dreigen te staren op alleen de klimaatcrisis en dat ze natuur en biodiversiteit te weinig aandacht geven (SUSREG). Het nieuwe onderzoek van SFL genaamd “Finding a way with nature; how central banks and supervisors can start acting on nature-related risks" bevestigt dit en benadrukt dat het niet mogelijk zal zijn de klimaatverandering te beperken zonder natuurherstel.
De Nederlandsche Bank wordt in beide onderzoeken genoemd als één van de voorlopers, maar ook de koplopers zijn er nog lang niet. Christine Wortmann, WWF Green Finance team Nederland: “Het integreren van natuur is voor de financiële sector geen vanzelfsprekendheid. We juichen de koplopersrol van DNB toe, maar er is nog zoveel werk te verzetten. De druk moet erop blijven om bewustwording te vertalen naar concrete actie; en ook daar kan DNB een rol in pakken; zowel in beleid als in promotie”.
Rens van Tilburg, directeur Sustainable Finance Lab: “Klimaat en natuur kun je niet scheiden. Toch kijken centrale banken nu vrijwel uitsluitend naar klimaat. Er zijn echter al volop publieke doelen en data voorhanden over natuur waarmee toezichthouders nu aan de slag kunnen. Daarmee kunnen ze de grootste risico’s beperken.”
Tot nu toe zijn de maatregelen van centrale banken en toezichthouders vooral gericht op bewustwording en het uitvoeren van onderzoek. Concreet beleid en acties voor het beheer van natuurgerelateerde risico's ontbreken. Het onderzoek van SFL definieert vele maatregelen die direct opgepakt kunnen worden. Voor WWF springen de volgende maatregelen er expliciet uit:
Sinds 2021 doet WWF wereldwijd jaarlijks onderzoek naar centrale banken en toezichthouders in de Sustainable Financial Regulations and Central Bank Activities (SUSREG) Tracker 2023. Uit de meest recente SUSREG-studie van eind 2023 blijkt dat centrale banken en financiële toezichthouders vooruitgang boeken bij het “vergroenen” van hun financiële regelgeving en toezicht.
Landen met hoge inkomens én de grootste uitstoot van broeikasgassen en landen met de grootste biodiversiteit, lopen echter flink achter. De huidige financiële regelgeving en activiteiten van centrale banken zijn vrijwel uitsluitend gefocust op enkel klimaat. Daarmee houden ze niet voldoende rekening met het verlies aan biodiversiteit en de gevolgen voor gemeenschappen die voor hun levensonderhoud hiervan sterk afhankelijk zijn.
Al het spaar- en pensioengeld, bedrijfskapitaal en de rijksschatkist worden beheerd door banken en vermogensbeheerders. Met beleggingen en leningen bepalen zij welke bedrijven en projecten gesteund worden. Dat zijn investeringen met vaak grote gevolgen. Ze kunnen zorgen voor meer natuurverlies of juist voor natuurbehoud. De financiële sector kan dus hét verschil maken op weg naar een groene wereld. Centrale banken en toezichthouders kunnen binnen hun bestaande mandaat veel doen vanwege het belang van natuur voor de (lange termijn) financiële- en prijsstabiliteit. Een pro-actieve aanjagende rol is essentieel om het economische systeem bestand te maken tegen de risico’s van biodiversiteitsverlies.
Het Sustainable Finance Lab (SFL) is een academische denktank waarvan de leden voornamelijk hoogleraren zijn van verschillende universiteiten in Nederland. Het doel van het SFL is een stabiele en robuuste financiële sector die bijdraagt aan een economie die de mensheid dient zonder het milieu uit te putten.
